Kunstenaar en activist Quentin Roméro is met enkele collega’s een ‘offensief’ gestart tegen een typisch Nederlands feest: Sint Maarten, dat op 11 november gevierd wordt. Volgens de Amsterdammer wordt er een klassistische karikatuur geschetst, die met name minder bedeelde medelanders zelfs gevangen houdt in de onderklasse. Het feest zoals het nu bestaat ziet Roméro liefst zo snel mogelijk afgeschaft worden.
Roméro is bekend van zijn reusachtige verbeeldingen van internationale beschermheiligen en Caribische vogelsoorten, in drie dimensies en talloze kleuren geprint uit PLA (een plantaardige soort kunststof). Waarom dan nu op het activistische pad? De Sandaal vroeg het hem en kreeg het volgende te horen.
“Dat ligt bij velen van ons in het logische verlengde van het verwachtingspatroon. Kunstbroeders zijn vaak maatschappijkritisch, misschien omdat we het zelf vaak niet erg breed hebben, en we omgaan met mensen van zeer divers pluimage.
Met paintbrusher Jerzy Kaiser Adomako en sculptress Madonna Nangiala kwam ik enkele weken geleden op het idee om een serieus punt te maken tegen Sint Maarten. Want hoe vaker we dit feest zagen, hoe meer ons een naargeestig gevoel bekroop.
We konden het niet precies plaatsen, maar na enige research werd het duidelijk. Hier worden smerige spelletjes gespeeld, over de ruggen van velen. Wist je bijvoorbeeld wie Sint Maarten was? ‘Martin de Tours‘ werd hij genoemd, dus Maarten van de Franse stad Tours.
Hij was echter van origine een Romeinse soldaat, die leefde in de vierde eeuw. Over hem wordt verteld dat hij maar liefst de helft van zijn soldatenmantel schonk aan een bedelaar.
En daar wringt ‘m de schoen. Wij leven steeds meer onder het motto van ‘eigen verantwoordelijkheid’. Dat zie je terug in de politieke en economische ontwikkelingen in Nederland. Je bent toch schepper van je eigen succes? Maar hou je vast: als kunstenaars gaan wij daarin mee. Echter zetten we één stap verder.
We worden op vele fronten klaargestoomd om plaats te maken achter de al dan niet denkbeeldige lopende band. Veertig uur per week zwoegen voor de aandeelhouder, tophypotheek of de waanzinnig gestegen huurprijzen.
Daarnaast werken we voor de drie vakanties plus het Netflix-abonnement, om onze stress te ontvluchten. Zoethoudertjes zijn dat. Hee, doet dat al aan Sint Maarten denken, trouwens? En is dít het succes dat we willen scheppen? Als je jezelf serieus neemt, moet je die vraag wel ontkennend beantwoorden.
We moeten mensen niet langer laten geloven dat zo’n bedelaarsbestaan, want dat is het in feite, normaal is. Sterker, het is eerder een slavenbestaan. Een bedelaar kan vaak nog kiezen om FUCK OFF te zeggen tegen de wereld.
Maarten was niet meer of minder dan een kindsoldaat. Op vijftienjarige leeftijd vocht hij al tegen de Galliërs. Een hardwerkende Romein die z’n sporen had verdiend op een leeftijd waarop de meeste mannen nog geen haar op hun borst hebben.
Had die bedelaar dat ook gedaan, dan was die er heel wat beter aan toe geweest. Sta op tegen dat establishment, man! Neem je verantwoordelijkheid! Dat had hij moeten zeggen tegen die bedelaar, natuurlijk.
Met dit verderfelijke feest leren we onze kinderen weer om afhankelijk zijn van machtige instanties. Kijk, hier heb je een deel van mijn mantel. Of een handvol snoep. Wees er maar blij mee, arme donder!
En het is nog veel erger: om ook lichamelijk een positieve associatie met het bedelen te verkrijgen, maakt men gebruik van inprenting met behulp van één van de schadelijkste ingrediënten die we kennen. In eerste instantie ziet het kind de zoetigheid als beloning, maar van die berg snoep raakt je bloedsuikerspiegel totaal de weg kwijt.
De suikerdip die uiteindelijk ontstaat, maakt je passief en lusteloos. We worden ‘zoet gehouden’. ‘Men heeft geen kind aan je’. Je wordt een slaaf, symbolisch. Maar wat ons betreft ook letterlijk, slaaf van het systeem.
En als onze kinderen nu een halve mantel ontvingen, wat toch nog énig nut heeft… Maar helaas. In mijn tijd kwamen we terug met zeker 8 mandarijnen, 3 stuivers en een knakworst. De afname van deze traktaties vertoont een sterk verband met de rijzende invloed van multinationals in ons land. Toeval? Wat denk je zelf?
Bij ons thuis verdween juist het meeste snoepgoed in de kachel. Het was mooi om te zien hoe dat wegsmeulde en in een klomp poreuze koolstof veranderde. In ruil daarvoor mochten mijn broertje en ik een LEGO-doos uitzoeken.
LEGO is ook een hoop koolstof, maar één waarmee creativiteit en niet slaafsheid werd gestimuleerd. LEGO stapte recent trouwens over van ABS naar PLA, ook mijn favoriete kunststof. Eén die niet op olie is gebaseerd en goddank een breuk maakt met de fossiele multinationals. Zie je de symboliek?
Laat ik het samenvatten. Wij zijn fel gekant tegen Sint Maarten en willen dat het feest zo snel mogelijk verdwijnt, of op z’n minst de onontkoombaarheid van bedelstaf en slavenketting niet langer wordt gepropageerd. Onze kinderen moeten weten dat het mogelijk is in vrijheid hun toekomst te kiezen, in plaats van te denken dat knechtschap van het grootkapitaal een verplichting zou zijn.
Ik denk dat we met onze actie het steeds verder van elkaar wegdrijvende Links en Rechts kunnen verenigen. Want de verheffing van elke mens is gelegen in de eigen verantwoordelijkheid om zich te ontworstelen aan de door omstandigheden bepaalde situatie!
Dus maak er voor mijn part een gezellig winterfeestje van, voor het hele gezin of voor de buurt met elkaar. Maar zoals het er nu voorstaat mag het hele feest direct de prullenbak in”, zo besluit Roméro zijn betoog.
Op de vraag of de timing voor de actie doordacht was, zo vlak ná 11 november, antwoordt Roméro: “Het is net als met pepernoten en de zwartepietendiscussie: je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Juist daarom starten we nu. Onze actie richt zich op 11 november 2019.”
Bij het ter perse gaan van dit artikel hadden nog geen maatschappelijke organisaties of politieke partijen gereageerd op het initiatief van de kunstenaars.
Wees de eerste om reactie te geven